Του Κώστα Σχοινοχωρίτη
- Λ Ε Χ Α Ι Ο
[1]. Θέση: Δύο βουνάκια ή Λίμνη ή αρχαίο λιμάνι Λεχαίου
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 35/Β/2-2-1962 «περί χαρακτηρισμού ως ιστορικών διατηρητέων μνημείων και αρχαιολογικών χώρων» / Υπουργική Απόφαση αριθ. 15794/19-12-1961.
Χρονική περίοδος: Αρχαιότητα
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας
Είδος Μνημείου: Αρχαίο Λιμάνι. Λιμενικές εγκαταστάσεις.
Περιγραφή Μνημείου: Ο πέριξ του αρχαίου λιμένος του Λεχαίου, με όρια την παραλίαν του Κορινθιακού, περί τα διακόσια μέτρα ανατολικώς του στομίου του αρχαίου λιμένος και δυτικώς τούτου μέχρι της θέσεως της κοινοτικής οδού της ενούσης την Εθνικήν οδόν Κορίνθου – Πατρών μετά της παραλίας και διερχομένης διά των κτημάτων Σ. Λιάκουρα και Δ. Καλημέρη, πρός το μέρος δε της ξηράς την επί του νοτίως της Εθνικής οδού Κορίνθου – Πατρών νοητήν ευθείαν την διερχομένην διά των ηλεκτροφόρων αγωγών υψηλής τάσεως της Δ.Ε.Η.
[2]. Θέση: Δύο βουνάκια ή Λίμνη ή αρχαίο λιμάνι Λεχαίου
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 104/Β/3-2-1965 «περί καθορισμού ζώνης του αρχαίου λιμένος του Λεχαίου» / Υπουργική Απόφαση αριθ. 10895/8-1-1965.
Χρονική περίοδος: Αρχαιότητα
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας
Είδος Μνημείου: Αρχαίο Λιμάνι. Λιμενικές εγκαταστάσεις.
Περιγραφή Μνημείου: Καθορίζομεν ως ζώνην προστασίας του αρχαίου λιμένος του Λεχαίου οριζομένην προς νότον υπό της Εθνικής οδού Κορίνθου – Πατρών, προς βορράν υπό της θαλάσσης, προς ανατολάς υπό γραμμής περί τα 200 μ ανατολικώς του δρόμου κτήματος Νικ. και Αναστ. Παμφίλη αρχομένης εκ της ως άνω εθνικής οδούκαι κατερχομένης προς την θάλασσαν και προς δυσμάς υπό της νοητής καθέτου γραμμής και αρχομένης εκ του, παρά την οδόν ταύτην φρέατος του Στυλ. Βελιζιώτη και εκτεινομένης προς την θάλασσαν αλλά καμπτομένης προς δυσμάς και βορράν εις απόστασιν 200 μ από της ανασκαφής.
[3]. Θέση: Λόφος Αγίου Γερασίμου.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 605/Β/16-9-1965 «περί χαρακτηρισμού αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών μνημείων» / Υπουργική Απόφαση αριθ. 16307/9-9-1965.
Χρονική περίοδος: Προϊστορική.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαιολογικός χώρος – αρχαιολογική θέση. Οικιστικό σύνολο. Λείψανα προϊστορικού συνοικισμού.
Περιγραφή Μνημείου: Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικό χώρο τον Λόφο Αγίου Γερασίμου, ως περικλείων λείψανα προϊστορικού συνοικισμού (Ζώνη προστασίας 100 μ πέριξ).
[4]. Θέση: Λέχαιο
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 60/Β/5-2-1966 «περί κηρύξεως αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών μνημείων»/ Υπουργική Απόφαση αριθ. 21585/13-1-1966.
Χρονική περίοδος: Αρχαιότητα.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Η περιοχή του αρχαιολογικού χώρου στο αρχαίο λιμάνι.
Περιγραφή Μνημείου: Κηρύσσεται ως αρχαιολογικός χώρος η περιοχή του αρχαιολογικού χώρου Λεχαίου Κορινθίας με όρια προς Α την συντεταγμένην 6200 και προς Δ την 7600 (φύλλον χάρτου αντιστοίχως 3 και 2 του Τοπικού Διαγράμματος Κορίνθου του Υπουργείου Δημοσίων Έργων) τροποποιουμένης ως προς τα ως άνω όρια της υπ. αριθ. 10895/8-1-1965 αποφάσεως (ΦΕΚ 104) 3_2.
[5]. Θέση: Λέχαιο
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 756/Β/6-6-2005 «Αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Κορίνθου» / Υπουργική Απόφαση αριθ. Β1/Φ31/42301/2538/26-5-2005.
Χρονική περίοδος: Αρχαιότητα.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Ενοποίηση των δύο αρχαιολογικών χώρων Λεχαίου και αρχαίας Κορίνθου.
Περιγραφή Μνημείου: Εγκρίθηκε η πρόταση αναοριοθέτησης του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Κορίνθου, η οποία υποβλήθηκε από τις συναρμόδιες ΛΖ΄ ΕΠΚΑ και 6η ΕΒΑ. Διότι η πυκνότητα και η ποιότητα των υφιστάμενων και των συνεχώς αποκαλυπτόμενων μνημειακών,ταφικών και οικιστικών συνόλων, επιβάλλουν την ένταξή τους σε έναν ενιαίο αρχαιολογικό χώρο, καθώς αποτελούν ιστορική, αρχαιολογική και αισθητική ενότητα, που εκτείνεται από το κάστρο του Ακροκορίνθου ως το αρχαίο λιμάνι του Λεχαίου.
- Π Ε Ρ Ι Γ Ι Α Λ Ι
[6]. Θέση: Κατοικία Σωτήρη Κροκιδά.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 561/Β/31-7-1989 «Χαρακτηρισμός ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του κτιρίου ιδιοκτησίας κοινότητας Περιγιαλίου Κορινθίας, που υπήρξε κατοικία του Πρωθυπουργού Σ. Κροκιδά» / ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ: αριθ. 1478/32975/14-7-1989.
Χρονική περίοδος: Νεοελληνική.
Φορέας Προστασίας: ΥΝΜΤΕ Πελοποννήσου. Καθεστώς ιδιοκτησίας: Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Είδος Μνημείου: Αστικό κτίριο, Νεώτερο μνημείο.
Περιγραφή Μνημείου: Κτίριο κατοικίας Πρωθυπουργού Σ. Κροκιδά. Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1469/1950 το κτίριο της κατοικίας του Πρωθυπουργού Σ. Κροκιδά στο Περιγιάλι Κορινθίας, ιδιοκτησίας κοινότητας Περιγιαλίου, γιατί υπήρξε κατοικία του αξιόλογου πολιτικού και πρωθυπουργού της χώρας Σ. Κροκιδά, και γιατί είναι κτίριο αναπόσπαστα δεμένο με τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής.
- Α Σ Σ Ο Σ
[7]. Θέση: ΑΣΣΟΣ
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 572/Β/2-8-1993 / Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ31 αριθ. 33607/684/12-7-1993.
Χρονική περίοδος: Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Ιερός Ναός. Χριστιανικός θρησκευτικός χώρος.
Περιγραφή Μνημείου: Ιερός Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Χαρακτηρίζεται ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Πρόκειται για μονόχωρη, μεγάλων διαστάσεων βασιλική, με δίρριχτη κεραμοσκεπή στέγη και τρίπλευρη αψίδα ιερού, εισόδους στην δυτική και νότια πλευρά με τοξωτά υπέρθυρα. Κατά την παράδοση ο ναός ανεγέρθη το 1822 σε ανάμνηση της φυγής των Τούρκων, την ημέρα της εορτής των Ταξιαρχών και παρουσιάζει ιστορικό και αισθητικό ενδιαφέρον.
[8]. Θέση: ΑΣΣΟΣ
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 331/Β/4-5-1994 «Χαρακτηρισμός ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του παλιού Δημοτικού Σχολείου κοινότητας Άσσου Νομού Κορινθίας μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο του στα όρια του οικοπέδου» / Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ: αριθ. 592/18905/15-3-1994.
Χρονική περίοδος: Νεοελληνική.
Φορέας Προστασίας: ΥΝΜΤΕ Πελοποννήσου. Καθεστώς ιδιοκτησίας: Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Είδος Μνημείου: Αστικό κτίριο, κτίσμα κοινής ωφελείας. Νεώτερο μνημείο.
Περιγραφή Μνημείου: Κτίριο Παλαιού Δημοτικού Σχολείου Άσσου. Χαρακτηρίζεται ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο του στα όρια του οικοπέδου, διότι αφενός αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα διταξίου σχολικού κτιρίου των αρχών του αιώνα, το οποίο ακολουθεί συγκεκριμένη και ενιαία για όλη την Ελλάδα τυπολογία,όπως διαμορφώνεται από τον νομο-μηχανικό Δημ. Καλλία και αφετέρου είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής.
[9]. Θέση: ΑΣΣΟΣ
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 570/Β/29-6-1995 / Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ31 αριθ. 15739/349/8-6-1995.
Χρονική περίοδος: Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαίο μνημείο. Γέφυρες.
Περιγραφή Μνημείου: Υδατογέφυρα.
Χαρακτηρίζεται η υδατογέφυρα (δίκτυο υδραγωγείου) που βρίσκεται στον Λογγοπόταμο Κορινθίας κοντά στην κοινότητα Άσσου ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Πρόκειται για κτίσμα μεγάλων διαστάσεων του οποίου μόνο το κεντρικό τμήμα σώζεται σε καλή κατάσταση. Αποτελείται στο πρώτο επίπεδο από μια μεγάλη καμάρα και ισχυρά πλευρικά τοιχώματα. Πάνω ακριβώς από την καμάρα υπάρχει μια σειρά από επτά στενές ημικυκλικές καμάρες. Η τοξοστοιχία αυτή πλαισιώνονταν από δύο μικρότερες καμάρες από τις οποίες σήμερα σώζεται μόνο η δυτική, ενώ η ανατολική έχει τελείως καταστραφεί. Η κατασκευή της γέφυρας είναι εξαιρετικά επιμελημένη γεγονός που μαρτυρεί υψηλό επίπεδο τεχνικών γνώσεων. Χρονολογείται στην περίοδο της Βενετοκρατίας (1687 – 1715) και αποτελεί μοναδικό δείγμα της Ενετικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή.
- Ζ Ε Υ Γ Ο Λ Α Τ Ι Ο
[10]. Θέση: Ράπτη.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 611/Β/8-10-1985 «Κήρυξη θέσεων ως αρχαιολογικών χώρων» / Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/Α1/Φ04 αριθ. 39149/1405/14-8-1985.
Χρονική περίοδος: Κλασική.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαιολογική θέση. Οικιστικό Σύνολο.
Περιγραφή Μνημείου: Για την αποτελεσματικότερη προστασία των αρχαίων της περιοχής κηρύσσεται η θέση «Ράπτη» κτηματικής περιφερείας Ζευγολατιού Ν. Κορινθίας ως αρχαιολογικός χώρος. Η θέση «Ράπτη» διασώζει λείψανα εκτεταμένου οικοδομήματος και διάσπαρτη κεραμεική κλασσικών χρόνων.
[11]. Θέση: Ντάρανι
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 611/Β/8-10-1985 «Κήρυξη θέσεων ως αρχαιολογικών χώρων» / Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/Α1/Φ04 αριθ. 39149/1405/14-8-1985.
Χρονική περίοδος: Ύστερη Χαλκοκρατία.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαιολογική θέση. Οικιστικό Σύνολο.
Περιγραφή Μνημείου: Για την αποτελεσματικότερη προστασία των αρχαίων της περιοχής κηρύσσεται η θέση «Ντάρανι» κτηματικής περιφερείας Ζευγολατιού Ν. Κορινθίας ως αρχαιολογικός χώρος. Η θέση «Ντάρανι» περιλαμβάνει λείψανα οικισμού και πιθανόν νεκροταφείου και παρουσιάζει άφθονη κεραμεική μυκηναϊκών χρόνων.
[12]. Θέση: όρος Φουκάς (873 μ υψόμετρο).
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 131/Β/5-3-1993 «Ανακοίνωση ως αρχαίου μνημείου του μεσαιωνικού οικισμού Φουκά» / Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ31 αριθ. 54771/1096/8-2-1993.
Χρονική περίοδος: Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαίο μνημείο. Οικιστικό σύνολο.
Περιγραφή Μνημείου: Μεσαιωνικός οικισμός «Φουκά». Τα ερείπια του μεσαιωνικού οικισμού Φουκά στο λόφο της αρχαίας Άπεσσας κηρύχθηκαν ως αρχαίο μνημείο. Πρόκειται για οικιστικό σύνολο με διάρκεια ζωής από την αρχαιότητα και τους μεσαιωνικούς χρόνους μέχρι και την νεώτερη ιστορική περίοδο.
[13]. Θέση: όρος Φουκάς (873 μ υψόμετρο).
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 131/Β/5-3-1993 «Χαρακτηρισμός Ιερού Ναού Ζωοδόχου Πηγής ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου» / Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ31 αριθ. 6135/124/8-2-1993.
Χρονική περίοδος: Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαίο μνημείο.Ιερός Χριστιανικός Ναός. Θρησκευτικός χώρος.
Περιγραφή Μνημείου: Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής. Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο μαζί με τα προσκτίσματά του, που βρίσκονται στο λόφο Φουκά. Πρόκειται για ένα μικρό εκκλησιαστικό σύνολο κτισμάτων σε τρία επίπεδα, ενός ναϋδρίου, του κωδωνοστασίου του και των κτισμάτων για την παραμονή των πιστών.
- Ε Υ Α Γ Γ Ε Λ Ι Σ Τ Ρ Ι Α
[14]. Θέση: ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 139/Β/25-2-1977 «Χαρακτηρισμός Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Ευαγγελίστριας ως οικήματος χρήζοντος ειδικής κρατικής προστασίας» / Υπουργική Απόφαση Α/Φ31 αριθ. 9489/1163/18-2-1977.
Χρονική περίοδος: Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαίο μνημείο. Ιερός Χριστιανικός Ναός. Θρησκευτικός χώρος.
Περιγραφή Μνημείου: Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Ευαγγελίστριας. Χαρακτηρίστηκε ως οίκημα χρήζον ειδικής κρατικής προστασίας.
- Χ Α Λ Κ Ε Ι Ο
[15]. Θέση: ΧΑΛΚΕΙΟ.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 679/Β/13-9-1988 «Χαρακτηρισμός Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Χαλκείου ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (κοιμητηριακός ναός)» / Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ31 αριθ. 30582/786/8-8-1986.
Χρονική περίοδος: Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαίο μνημείο. Τμήματα κτιρίου. Ιερός Χριστιανικός Ναός. Θρησκευτικός χώρος.
Περιγραφή Μνημείου: Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Χαλκείου (κοιμητηριακός ναός). Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο ο κοιμητηριακός ναός του Αγίου Νικολάου Χαλκείου μαζί με τον περίβολό του, επειδή αποτελεί μοναδικό στο είδος του μνημείο στην περιοχή. Ανήκει στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλλο ναού και ανάγεται χρονολογικά στο τέλος του 18ου αιώνα.
[16]. Θέση: ΧΑΛΚΕΙΟ.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 1533/Β/28-7-1999 «Χαρακτηρισμός Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Χαλκείου ως κτιρίου χρήζοντος ειδικής κρατικής προστασίας (ενοριακός ναός)» / Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ31 αριθ. 29922/1001/9-7-1999.
Χρονική περίοδος: Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαίο μνημείο. Ιερός Χριστιανικός Ναός. Θρησκευτικός χώρος.
Περιγραφή Μνημείου: Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Χαλκείου (ενοριακός ναός). Χαρακτηρίστηκε ως κτίριο χρήζον ειδικής κρατικής προστασίας, με περιβάλλοντα χώρο τον αύλειο, περιφραγμένο χώρο. Ο ναός αυτός, των αρχών του αιώνα, παρουσιάζει αξιόλογη αρχιτεκτονική μορφή. Πρόκειται για μονόχωρη βασιλική με δίρριχτη κεραμοσκεπή στέγη και τρίπλευρη αψίδα ιερού. Η τοιχοποιϊα είναι ιδιαίτερα επιμελημένη με ακρογωνιαίους λαξευτούς πωρόλιθους, πώρινα πλαίσια στα ανοίγματα και περιμετρική λοξότμητη κορνίζα επίστεψης των τοίχων. Ενδιαφέρον κωδωνοστάσιο αναπτύσσεται στον δυτικό τοίχο, σε τρία επίπεδα. Ενδιαφέρον επίσης, παρουσιάζει το αετωματικό, με παραστάδες πρόπυλο, το οποίο διακόπτει τον παλιό, αν και με νεώτερες επεμβάσεις, μανδρότοιχο,που οριοθετεί τον αύλειο χώρο.
- Σ Τ Ι Μ Α Γ Κ Α
[17]. Θέση: Λακκαμάδι.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 219/Β/31-10-1951 «Περί κηρύξεως ιστορικών μνημείων εν τη Δ΄ Αρχαιολογική Περιφέρεια Ναυπλίου» / Υπουργική Απόφαση αριθ. 99791/3277/24-10-1951.
Χρονική περίοδος: Αρχαιότητα
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαιολογική θέση. Αρχαίος Πύργος, αρχαίο μνημείο, αμυντικό συγκρότημα.
Περιγραφή Μνημείου: Αρχαίος πύργος. Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο ο αρχαίος πύργος στη θέση «Λακκαμάδι», στα νότια της Στιμάγκας.
[18]. Θέση: Λακκαμάδι και Παληοκατούντι.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 473/Β/17-12-1962 «Περί κηρύξεως αρχαιολογικών χώρων» / Υπουργική Απόφαση αριθ. 15904/24-11-1962.
Χρονική περίοδος: Αρχαιότητα.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαιολογικός χώρος, αρχαιολογική θέση. Αρχαία ερείπια, κάστρο – φρούριο.
Περιγραφή Μνημείου: Αρχαία ερείπια, κάστρο – φρούριο. Χαρακτηρίστηκε ως αρχαιολογικός χώρος τα λείψανα του αρχαίου φρουρίου επί της κορυφής της Ευαγγελίστριας και τα αρχαία ερείπια στη θέση Λάκκα-εμάδε και Παληοκατούντι.
[19]. Θέση: Άγιος Ιωάννης.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 605/Β/16-9-1965 «Περί χαρακτηρισμού αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών μνημείων» / Υπουργική Απόφαση αριθ. 16307/9-9-1965.
Χρονική περίοδος: Αρχαιότητα.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαιολογική θέση, οικιστικό σύνολο.
Περιγραφή Μνημείου: Χαρακτηρίστηκε ως αρχαιολογικός χώρος τα αρχαία λείψανα στον Άγιο Ιωάννη Στιμάγκας.
[20]. Θέση: ΣΤΙΜΑΓΚΑ.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 604/Β/22-7-1996 «Χαρακτηρισμός Δημοτικό Σχολείο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο» / Υπουργική Απόφαση αριθ. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2156/33695/24-6-1996.
Χρονική περίοδος: Νεοελληνική.
Φορέας Προστασίας: ΥΝΜΤΕ Πελοποννήσου.
Είδος Μνημείου: Νεώτερο μνημείο. Αστικό κτίριο, κτίσμα κοινής ωφελείας.
Περιγραφή Μνημείου: Παλαιό Δημοτικό Σχολείο. Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, το οποίο χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1469/50, διότι είναι κτίριο ειδικής λειτουργίας και άρρηκτα συνδεδεμένο με τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής.
- Κ Ρ Η Ν Ε Σ
[21]. Θέση: Λιθαράκια.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 429/Β/8-7-1966 «Περί χαρακτηρισμού αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών διατηρητέων μνημείων»/ Υπουργική Απόφαση αριθ. 11707/14-6-1966.
Χρονική περίοδος: Προϊστορική.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαιολογική θέση, οικιστικό σύνολο.
Περιγραφή Μνημείου: Προϊστορικός οικισμός. Χαρακτηρίστηκε ως αρχαιολογικός χώρος ο προϊστορικός συνοικισμός στη θέση «Λιθαράκια» Κρηνών.
- Τ Α Ρ Σ Ι Ν Α
[22]. Θέση: ΤΑΡΣΙΝΑ.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 420/Β/1-7-1992 «Κήρυξη Ιερού Ναού ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου» / Υπουργική Απόφαση αριθ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Φ31/2328146/11-2-1992.
Χρονική περίοδος: Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαίο μνημείο. Ιερός Χριστιανικός θρησκευτικός χώρος.
Περιγραφή Μνημείου: Ιερός Ναός Ευαγγελίστριας. Κηρύχθηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Πρόκειται για ένα μονόχωρο ναϋδριο του τέλους του 19ου αιώνα που διατηρεί εντοιχισμένα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη βυζαντινής εποχής, προερχόμενα από προϋπάρχοντα ναό.
- Κ Ο Κ Κ Ω Ν Ι
[23]. Θέση: ΚΟΚΚΩΝΙ.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 834/Β/17-9-1997 «Χαρακτηρισμός κτιρίου ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου και έργου τέχνης» / Υπουργική Απόφαση αριθ. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3039/42099/8-8-1997.
Χρονική περίοδος: Νεοελληνική.
Φορέας Προστασίας: ΥΝΜΤΕ Πελοποννήσου (καθεστώς ιδιοκτησίας ιδιωτών).
Είδος Μνημείου: Αστικό κτίριο. Νεώτερο μνημείο.
Περιγραφή Μνημείου: Κτίριο ιδιοκτησίας Βασιλείου Τσουτσάνη. Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης, γιατί αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα νεοκλασσικής αρχιτεκτονικής της ώριμης φάσης του ελληνικού νεοκλασσικισμού με αξιόλογα διακοσμητικά και μορφολογικά στοιχεία, σημαντικό για τη μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής.
[24]. Θέση: ΚΟΚΚΩΝΙ.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 496/Β/9-7-1991 «Χαρακτηρισμός Ιερού Ναού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο» / Υπουργική Απόφαση αριθ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ31/1656/31/11-2-1991.
Χρονική περίοδος: Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαίο μνημείο. Ιερός Χριστιανικός Ναός, θρησκευτικός χώρος.
Περιγραφή Μνημείου: Κοιμητηριακός Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου. Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, γιατί ο ναός παρουσιάζει ενδιαφέροντα μορφολογικά και αρχαιολογικά στοιχεία. Αποτελεί δείγμα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής του τέλους του 19ου αιώνα και είναι συνδεδεμένος με την εκκλησιαστική ιστορία της περιοχής.
- Β Ε Λ Ο
[25]. Θέση: ΒΕΛΟ.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 282/Β/26-4-1969 «Περί κηρύξεως ως ιστορικών διατηρητέων μνημείων και χώρων» / Υπουργική Απόφαση αριθ. 9309/18-4-1969.
Χρονική περίοδος: Αρχαιότητα, Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαιολογικός χώρος – φυσικός χώρος. Αρχαιολογική θέση.
Περιγραφή Μνημείου: Τοποθεσία «Μάρμαρα». Κηρύχθηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και χώρος.
[26]. Θέση: ΒΕΛΟ.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 70/Β/19-2-1982 «Χαρακτηρισμός Ιερού Ναού ως μνημείου που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας» / Υπουργική Απόφαση αριθ. ΥΠΠΟ/Φ30/80157/1846 π.ε/26-1-1982.
Χρονική περίοδος: Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαίο μνημείο. Ιερός Χριστιανικός Ναός, θρησκευτικός χώρος.
Περιγραφή Μνημείου: Ιερός Ναός Αγίας Μαρίνας. Χαρακτηρίστηκε ως μνημείο που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας, δεδομένου ότι κτισμένος στο τελευταίο τέταρτο του περασμένου αιώνα από τον αρχιτέκτονα Ε. Τσίλλερ, αποτελεί εξαίρεση ανάμεσα στα εκκλησιαστικά του έργα, σαν λιγότερο επηρρεασμένος από δυτικά στοιχεία αρχιτεκτονικής. Ο ναός τυπολογικά ανήκει στην κατηγορία των οκταγωνικών, αλλά με προεξέχουσα την εγκάρσια καμάρα του σταυρού,ώστε να τονίζεται ο σταυρικός τύπος του.Στα ανατολικά προβάλλουν τρεις τρίπλευρες αψίδες με ιδιαίτερα υψηλές αναλογίες.Εσωτερικά ο ναός σώζει τοιχογραφίες που χρονολογούνται στα τέλη του περασμένου αιώνα.
[27]. Θέση: ΒΕΛΟ.
Νομική αναγνώριση: ΦΕΚ αριθ. 923/Β/31-12-1984 «Χαρακτηρισμός Ιερού Ναού ως μνημείου που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας» / Υπουργική Απόφαση αριθ. ΥΠΠΟ/Β1/Φ31/49115/1103/28-9-1984.
Χρονική περίοδος: Βυζαντινή / Μεταβυζαντινή.
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.
Είδος Μνημείου: Αρχαίο μνημείο. Ιερός Χριστιανικός Ναός, θρησκευτικός χώρος.
Περιγραφή Μνημείου: Ιερός Ναός Αγίου Σεραφείμ. Χαρακτηρίστηκε ως κτίριο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, διότι αποτελεί ένα αξιόλογο για την περιοχή δείγμα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής του β΄ μισού του 19ου αιώνα.
επιμέλεια – συγγραφή καταλόγου:
Σχοινοχωρίτης Κωνσταντίνος
*Ιστορικός–συγγραφέας, Αρχειονόμος–Βιβλιοθηκονόμος, υποψήφιος διδάκτωρ
(επικοινωνία: τηλ. 6945832094, email. Korinthios13@yahoo.gr)
Σημείωση: Τα στοιχεία αντλήθηκαν από τον διαρκή κατάλογο του Υπουργείου Πολιτισμού που βρίσκεται στον επίσημο διαδικτυακό ιστότοπό του www.yppo.gr. Η μελέτη αυτή που αφορά τους κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία στην περιοχή που καλύπτει ο δήμος Βέλου – Βόχας έχει δημοσιευθεί για πρώτη φορά στην εφημερίδα «Γνώμη Πολιτών» (βλέπε φύλλο 2ο / 2 Νοεμβρίου 2011).
