Γράφει η Παυλίνα Μπεχράκη
Ή Παιδεια και ο Πολιτισμός στη Σμύρνη,είχε μεγάλη σημασια για τον Ελληνισμό,καιπαραμένει μέχρι σήμερα.Ή αλήθεια είναι φίλε Αναγνώστη,ότι είχε ξεκινήσει από τον 17ο αιώνα,μέσα στα σχολεία κυρίως της Σμύρνης,και γνώρισαν,και πολλαπλασιάστηκαν,τη περίοδο όπου οι Ελληνες,της διασποράς,που,αποτελούσαν τις οικονομικές και κοινωνικές δυνάμεις, του Ελληνισμού, ,έγιναν φορείς,σημαντικών επιδιώξεων,σε διάφορους τομείς,της Ελληνικής ζωής,εκφράζοντας τη θέληση,να βοηθήσουν τη Μάνα Πατρίδα,προσαρμόζοντας τη λειτουργία τους,στις απαιτήσεις των νέων καιρών.
-ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ,κατά τον Κοραή,έφερε την ευμάρεια στο Εθνος
δίνοντας παράλληλα, στους νέους την ευκαιρία,και περισσότερα μέσα να μορφωθούν,πολλαλασιάζοντας τα σχολεία,και διοχειεύοντας,ένα μεγάλο μέρος,σε διαφορα μέρη της Ευρώπης.
Ή μέριμνα για τη Παιδεία,όχι μόνο στη Σμύρνη,κατανενημένη,
σε όλο του Ελληνισμού,τον γεωγραφικό χώρο,με τις Παραδονάβιες Ηγεμονίες,και πόλεις τιης Μικράς Ασίας,με κέντρο αναφοράς τη Σμύρνη.Όπως η μέριμναγια τη Παιδία,που εκφραζόταν κυρίως από την Εκκλησία,και τους Φαναριώτες,μέχρι τότε,,από τα μέσα συγκεκριμένα του 19ου αιώνα,που μεγάλο και σημαντικό ρόλο έπαιξαν ,΄οπως προείπαμε,οι Εμποροι,και οι Καραβοκύρηδες,οι οποίοι,χρησιμοποίησαν το βιός τους για ατυτόν τον ιερό σκοπό,με σεβασμό πάντα στον ρόλο της Εκκλησίας,αλλά συγχρόνως,με την εισαγωγή,νέων στοιχείων
στη σχολική υλη,με τη παρουσία σπουδαγμένων,στη Δύση
δασκάλων, την ίδρυση βιβλιοθηκών,και με τον εξοπλισμό,των σχολείων, με όργανα ,Φυσικής,Χημείας,Γεωγραφίας,ωστε να μυηθούν οι νέοι Ελληνες στις θετικές Επιστήμες.
-ΑΦΘΟΝΑ στοιχεία μαρτυροιν,την ύπαρξη,βιβλιοθηκών,σε πολλά σχολεία,όπως προείπαμε,για τη χρήση,τόσο των δασκάλων,όσο και των μαθητών.Όι Ελληνες της Διασποράς που ζούσαν στη Δύση,συνειδητοποιώντας,από πολύ νωρίς τη σημασία της Παιδείας,και την επιτακτική ανάγκη,να συγκροτηθούν ακσυχρονισμένα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα,κατέβαλαν το μεγάλο οικονομικό κόστος,αυτοί οι καλοί Ελληνες,με μεγάλη προθυμία.Από τα διαβάσματά μας γνωρίζουμε,γνωστά ονόματα Ευεργετών,αλλά και συλλογικά σωματεία Εμπόρων,που μεγαλούργουσαν στη Δύση,τη Βι΄ενη,τη Τεργάστη,και άλλού.Επίσης,υπάρχουν οι νέο,εύπορων οικογενειών,όπως για παράδειγμα της οικογένειας Κοραή της Σμύρνης,όπου τέλειωσαν τη μαθητεία τους στα Ελληνικά σχολεία και συμπλήρωσαν τις γνώσεις τους σε Πανεπιστήμια της Δύσης,με προοπτική να στελεχώσουν,γυρίζοντας στη Πατρίδα,τις σχολικές μονάδες..
-ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΟΙ,σο παράδειγμα,της Εμπορικής Οικογένειας της Σμύρνης Κοραή,που είχε συναλλαγές,με χώρες της Ευρώπης,έστειλε τον Αδαμάντιο,τον Πρωότοκο,να επεκτείνει τις δραστηριότητες της Εταιρείας και συγκεκριμένα στο γραφείο της στο Αμστερνταμ.Ό Αδαμάντιος,αφού έμεινε έξη χρόνια στην Ολλανδία,επέστρεψε στη Σμύρνη,αποφασισμένος να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στα γράμματα.Ή Οικογένεια ,δεν συμφωνούσε,κ
με αυτή την απόφασή του, και χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια γι να του δοθεί η άδεια. Αύτό και μόνο δείχνει περίτρανα πόση δύναμη
είχε η παράδοση,και οι δομές στην Ελληνική ψυχή και σκέψη,που ήταν και ένας από τους λόγους,που άντεξε το Εθνος μας,στα τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς και βαρβαρότητας.
-ΠΡΕΠΕΙ να πούμε τελειώνοντας αυτή τη μικρή γραφή,για το μεγάλο αυτό θέμα ,΄τι κυρίως από τους κόλπους της Εκκλησίας, υπήρχε αποτρεπτική παραίνεση,προς εκείνους που έστελναν τα παιδιά τους στην Ευρώπη,με το σκεπτικό,ότι όχι μόνο υπάρχει απειλή για την Χριστιανική Πίστη,αλλά αλλάζει και η ψυχική ,εσωτερική συνείδηση,των νέων αυτών,που πηγαίνουν στην Ευρώπη.για <Φιλοσοφία>Βέβαια όπως καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται
αναμφισβήτητα,για ακραίες θέσεις που δίνουν όμως το στίγμα,του ρόλου της Εκκλησίας,που αγωνίζεται συνειδητά,να διατηρήσει την επιρροή της,,φοβούμενη,πως θα πληγεί η Ελληνικότητα,με τα καινούργια προστάγματα της Δύσης. Τά σχόλια δικά σου..
Παυλίνα Μπεχράκη }28-8-2023.’
