Γράφει η Παυλίνα Μπεχράκη
Μπορούμε άραγε φίλε αναγνώστη να μιλάμε για αλήθεια ή αναλήθεια στη Τέχνη?Ή απάντηση πρέπει να εξαρτάται,από το νόημα που δίνουμε,σε ένα έργο Τέχνσε σχέση με τη πραγματικότητα.Πρέπει να πούμε πως κανείς δεν αμφισβητεί,σοβαράτη δύναμη της καλλιτεχνικής φαντασίας,με την όποια εκφραστική.Πόσο ελεύθερη όμως?
Γιατί υπάρχουν πολλοί βαθμοι ελευθερίας.Επιτρέπεται δηλαδή, ένα έργο Τέχνης,ή ένα ποίημα.ή ένα μυθηστόρημα,ν είναι αντιπραγματικό?Καί αυτό που λέμε πραγματικότητα,που αρχίζει και που τελειώνει?
– Άς πάρουμε τα πράγματα από την αρχή .Γιά να παραχθεί ένα καλλιτεχνικό έργο,χρειάζονται δύο δυνάμεις.Πραγματικότητα και φαντασία.Γιατί πως αλλιώς θα λειτουργήσει το πνεύμα? Το πνεύμα δεν λειτουργεί από το μηδέν,εμπνέεται και τρέφεται,από τη πραγματικότητα.Τό θέμα είναι,πως αυτές οι δύο δυνάμειςπρέπει,να λειτουργήσουν επί ίσοις όροις,με δίκαιο και τίμιο επιμερισμό.Ας πάρουμε παράδειγμα τη τέχνη του λόγου τη μυθοπλασία.που μας είναι γνώριμη και αγαπητή,έτσι που τα τελευταία δύο χρόνια το είδος αυτό κυριαρχεί στα τηλεοπτικά δρώμενα,και στη συνέχεια θα περάσουμε στην εικαστική γραφή.Ή μυθοπλασία, χαρακτηρίζεαι ως καλή,και μας είναι αρεστή,όταν συμφωνεί με τη πραγματικότητα.Όταν προυσιάζεται η ζωή,με τα φωτεινά και σκοτεινά της σημεία,ακόμα και αν δεν έχουμε προσωπικές εμπειρίες,έτσι που τίποτα το ανθρώπινο δεν είναι ξένο,στον κάθε άνθρωπο.μας λέει ο Σοφός.Εκείνο που δεν έχει ο ίδιος ζήσει,θα μπορούσαν να το ζήσουν άλλοι άνθρωποι.
Το κυριότερο προσόν του Συγγραφέα,είναι να μην αυθαιρετεί να μη λειτουργεί εξωπραγματικά.γιατί τότε τον λόγο έχει η αναλήθεια,και η παραδοξολογία.Τέχνη είναι η Αλήθεια.Μια άλλη αλήθεια όμως από την Ιστορική.Γι’αυτό μας μιλάει ο Αριστοτέλης,αντιδιαστέλλοντα ςτα χαρακτηριστικά γνωρίσματα,της μιάς και της άλλης.<Ό Ιστορικός εκθέτειόπως έγιναν.Ό Ποιητής με τη γενική σημασία της λέξης Όπως θα μπορούσαν να γίνουν,κατά τις πιθανότητες που υπάρχουν,ή την αναγκαία σύνδεση των γεγονότων.Πού σημαίνει αυτό που προείπαμε.Ότι οι δύο δυνάμεις,ή Φύση και ο Ανθρωπος,η πραγματικότητα και η φαντασία,να μην υπερβαίνουν ή ΄μια την άλλη,σε καμία περίπτωση,ατί τότε το έργο θα είναι ψεύτικοδεν θα πείσει.
Τό αντίστοιχο παράδειγμα που μας πείθει πως Τέχνη είναι η Αλήθεια,που φθάνει σε αυτή με μαγικό τρόπο,που είναι να απεικονίζει,όχι μόνο τη μορφή,σε ένα πορτρέτο, αλλά νοερά,την εσωτερική συνείδηση του ανθρώπου.και αυτό ακριβώς είναι το χαρακτηριστικό που υπάρχει και η διαφορά ,μεταξύ του πορτρέτου και της φωτογραφίας.Ή φωτογραφία ,ακινητεί το πρόσωπο,σε μια και μόνο στιγμή και το φωτογραφίζει,Στο πορτρέτο ο Δημιουργός καταφέρνει να φθάσει στη αλήθεια,μια ολάκερη,καθαρή,διαρκή πραγματικότητα,του προσώπου,με εσωτερικό βάθος, με ψυχή και σάρκα,και δένει τον άνθρωπο, με την ιστορία και τον μύθο του.Ό Ζωγράφος όταν φτιάχνει
ένα πορτρέτο, προσπαθεί ,να δώσει πνοή,ζωή, να υπάρξει,σαν Ον πραγματικό,και σ’αυτή η αλήθεια που αγωνίζεται να φθάσει ο Καλλιτέχνης,είναι η μαγεία της Τέχνης.
-Άποστολή της Τέχνης,δεν είναι να αντιγράφει τη Φύση,είναι να την εκφράζει.Ό ζωγράφος δεν
είναι αντιγραφέας αλλά Ποιητής,μας λέει ένα ς μεγάλος ημιουργός ο Μπαλζάκ. Ενώνει το πνεύμα,τη ψυχή, τη φυσιογνωμία των πραγμάτων, και των όντων,για να αγκαλιάσει την αλήθεια τους.Μέσα από ένα έργο Τέχνης,ποίημα,δράμα, μουσική σύνθεση, κ.λ.π.συνομιλεί ο Καλλιτέχνης,με τους άλλους ανθρώπους,για να μεταδώσει ιδέες, αξίες, συναισθήματα.Γιά τη Δημιοργία,δεν υπάρχουν κλειστές πόρτες Μπορεί να επικοινωνήσει με τον κόσμο, πέρα από γεωγραφικά και ιστορικά σύνορα.Γιάυτό λέμε πως η πολύμορφη Τέχνη ενώνει τον κόσμο και μεγάλα έργα,είναι εκείνα που εκφράζουν ή παριστάνουν τους το ήθος,τον άνθρωπο,και όχι μόνο μιας γενιάς,μιας εποχής.
-Τελειώνοντας αυτή τη μικρή γραφή φίλε αναγνώστη θα πούμε,πως το πνεύμα,η ψυχή,η φυσιογνωμία των πραγμάτων,πρέπει να συμφωνούν με τη πραγματικότητα με μια λέξη,για να είναι αληθινό ένα έργο Τέχνης.Κάθε Τέχνη έχει τα δικά της εκφραστικά μέσα και τον τρόπο να πετύχει,αυτόν τον δύσκολο άθλο.Γι’αυτό υπάρχουν τα βραχίβια έργα,και τα μεγάλα,τα γνήσια,τα αθάνατα,που δεν τα αγγίζει η φθορά του χρόνου, αφού με τη πνοή τους,δημιουργούν τη πραγματικότητα του αθάνατου πνεύματος,της νίκης της ζωής.
Π-Παυλίνα Μπεχράκη }
Εικαστικός Συγγραφέας Ποιήτρια.
