Γράφει η Παυλίνα Μπεχράκη
Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ιδρύθηκε από Έλληνες της διασποράς,θερμούς Πατριώτες, που συνέλαβαν΄και συνέβαλαν,σε αυτό, Ελεγχόταν,από τους Έλληνες της διασποράς,οι οποίοι είχαν εγκατασταθεί,στη Ρωσία,και τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες.Βρήκε σταθερούς και αφοσιωμένους υποστηρικτές,όχι μόνο ανάμεσα στους κύκλους των μορφωμένων,
και πλουσίων, αλλά και στους κύκλους των μικροεμπόρων, των υπαλλήλων, των τεχνητών, των πραματευτάδων,ακόμα και των μισθοφόρων στρατιωτών.
– Οί ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, Σκουφάς, Τσακάλωφ,και Ξάνθος,άσημοι έμποροι της Ελληνικής διασποράς,γύρω,στο 1813-14,έγιναν θερμοί πατριώτες,που συνέλαβαν,στο παράτολμο σχέδιο της απελευθέρωσης των Ελλήνων. κατήχησαν άλλους και οι άλλοι, άλλους,και τίποτα και οποιαδήποτε
επιφύλαξη, ή καχυποψία,δεν μπορούσε να ανατρέψει,το διογκούμενο ρεύμα,της Εθνικής αφύπνησης, που ενισχυόταν μέρα τη μέρα,από τους Έλληνες της διασποράς.Έθεταν στό ιδρυτικό καταστατικό της τον όρο,ότι η Εθνική αποκατάστση,δεν μπορούσε παρά να αποτελέσει μέριμνα,και έργο,μόνο των Ελλήνων.Μέ αυτό το σκ ενδιαφέροντος,και Ελληνικής ευθύνης,και όχι όπως συνέβαινε παλαιότερα ένα ζήτημα που θα λυνόταν,στο πλαίσιο μιάς απελευθερωτικής-επεκτατικής δραστηριότητας,κάποιας μεγάλης επεκτατικής δύναμης.>
– Στίς παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης,στη συνέλευση του Ισμαϊλίου,στην οποία συμμετείχαν
εκτός από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη,οι δύο αρχηγοί,Εμμανουήλ Ξάνθος, και Γρηγόριος Δικαίος,{ Παπαφλέσσας},και άλλα μέλη της Φιλικής Εταιρείας,εκδόθηκε στο τέλος των διαβουλεύσεων,η Προκήρυξη του πρώτου{8-10-1820} στην οποία τονιζόταν,,ο αυτοδύναμος χαρακτήρας,της εξέγερσης>και η Χαρακτηριστική η αποστροφή προς τους Ομογενείς,ότι< ποτέ ξένος δεν βοηθάει ξένον,χωρίς πολύ μεγάλο όφελος ,και μάλιστα υψηλά κέρδη.Ο Κοραής οι Φιλικοί,ο Αλέξανδρος Υψηλάντης,φροντίζουν έγκαιρα,να οριοθετήσουν,τις Ελληνικές θέσεις,σχετικά με το Ελληνικό πρόβλημα,να ξεκαθαρίσουν έξ αρχής τις σχέσεις του Εθνους με τις ξένες δυνάμεις,,μακριά από κάθε εξάρτηση.Οί εξελίξεις,όσες πιστοποιούνται,στις σχέσεις του Ελληνισμού,με τους ξένους,στη διάρκεια του Αγώνα,αλλά και πάντα, μέχρι σήμερα,δικαιώνουν,τους εκφραστές αυτών των σκέψεων. Ότι δηλαδή,ΠΟΤΕ ΞΕΝΟΣ ΔΕΝ ΒΟΗΘΑΕΙ ΞΕΝΟΝ ΔΙΧΩΣ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΑ ΚΕΡΔΗ.
Ό Ευρωπαϊκός διαφωτισμός,η ιδέα του Εθνικού Κράτους, η ανακάλυψη της αρχαίας Ελληνικής
σκέψης,η ανάγκη για σύνδεση με το μακρινό παρελθόν,η άνοδος των μικροεμπόρων,και η δημιουργία μιας,μικρής τάξης μορφωμένων Ελλήνων χωρίς περγαμηνές ευγενών,συνετέλεσαν στην Επανάσταση του επί αιώνες σκλαβωμένου Γένους.
-Όί τρείς ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας,καθιέρωσαν κρυπτογραφικό κώδικα,για την αλληλογραφία των μελών,και όρισαν τα αρχικά γράμματα,που θα χρησιμοποιούσε ο καθένας.Τό τελετουργικό της μύησης,διέφερε ανάμεσα στα μέλη,πρώτου,δευτέρου και τρίτου βαθμού.Οί υπόλοιποι δύο βαθμοί,των αφιερωμένων και των αρχηγών αφιερωμένων,δημιουργήθηκαν το 1820 όταν ο Αλέξανδρος Υψηλάντης,ανέλαβε την αρχηγία, της Φιλικής Εταιρείας. Ή προίστατο όλων των βαθμών,και η σύνθεσή της ήταν άγνωστη στα μέλη των κατώτερων βαθμών.Ό πρώτος βαθμός του προοριζόταν για τους απλοϊκους και αγράμματους Έλληνες των αγροτικών περιοχών.Ή Εταιρεία φανέρωνε ελάχιστα από τα μυστικά της,στα μέλη του πρώτου βαθμού ,τα οποία διδάσκονταν τα [ Συνθηματικές χειρονομίες,}και τον σκοπό της Εταιρείας,που ήταν
-Τά πρώτα χρόνια της πέρασαν με αρκετές δυσκολίες και ιδίως οργανωτικές,όσο και οικονομικές.Ώστόσο οι εμπνευστές της,δεν αποθαρρύνονται,και εργάζονται προσπαθώντας,να συστήσουν καλά την οργανωτική δομή,και να προσελκύσουν να κατηχήσουν,καινούργια μέλη.Ένα ακόμη πρόβλημα που τους απασχολούσε,’από την αρχή,ήταν η επιλογή,του προσώπου που θα αναλάμβανε την αρχηγία,της οργάνωσης,ενώ μέλημά τους υπήρξε επίσης,εκτός από τη προσήλωση των μελών στους σκοπούς της,η μεγάλη μυστικότητα,αναγκαία για την αποτροπή πολλών κινδύνων.Άκολουθώντας το παράδειγμα ανάλογων μυστικών Εταιρειών.της Δυτικής Ευρώπης,μιμούμενοι πρότυπα και των τεκτονικών οργανώσεων,συγκρότησαν τον οργανισμό της Εταιρείας,σύμφωνα με τον οποίον,πραγματοποιήτο η μύηση και η εισδοχή,των νέων μελών.Ο Ορκος
τον οποίον έδιναν οι κατηχούμενοι,σε ένα επίσημο τελετουργικό ,καθιέρωνε την ιδιότητα του μέλους..
Στά χρόνια1816-1819.οι εμπνευστές της Εταιρείας δραστηριοποιήθηκαν με σκοπό τη μύηση καινούργιων μελών από διάφορα μέρη,όπου γής.Δημιούργησαν τον θεσμό των Αποστόλων,οι οποίοι κινούνταν σε χώρες της Ευρώπης,στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες,στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.για τη συλλογή πληροφοριών,την ενημέρωση της Αρχής, την εξασφάλιση νέων μελών,και έφερε καλά αποτελέσματα,καθώς η συμμετοχή νέων μελών ήταν αθρόα.Ετσι το μήνυμα τής Φιλικής Εταιρείας,γίνεται ευρύτατα αποδεκτό,από τον Ελληνισμό,σε μια ιστορική συγκυρία,που παρά τις όποιες αντιξοότητες,δεν στάθηκε εν τέλει αρνητικό,στο Ελληνικό Επαναστατικό Κίνημα.
– Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης,ανέλαβε επίσημα,αρχηγός της Εταιρείας,το έτος 1830 ύστερα από την αρνητική απάντηση του Ιωάννη Καποδίστρια,στη σχετική πρόταση.Άξιωματικός του Ρωσικού στρατού
υπασπιστής του Τσάρου,γόνος λαμπρής Ελληνικής οικογένειας,ο Υψηλάντης, προσέδωσε κύρος στην Εταιρεία,αποδεχόμενος την αρχηγία.Εν τούτοις η στρατιωτική αποτυχία στο,Προύθο,δεν ανέστειλε την επαναστατική ορμή των Ελλήνων.Ο αγώνας συνεχίστηκε,και τελείωσε σε έδαφος Ελληνικό,και τη δημιουργία του ελεύθερου Ελληνικού Κράτους.Σίγουρα μικρού, αλλά οπωσδήποτε ελεύθερου.
-Το τελετουργικό της μύησης όπως προείπαμε διέφερε ανάμεσα στα μέλη πρώτου,δεύτερου,και τρίτου βαθμού.Τα μέλη του δεύτερου βαθμού,οι Συστημένοι,δεν γνώριζαν παρά ελάχιστα για την οργάνωση της Εταιρείας, σε αντίθεση με τα μέλη του πρώτου βαθμού, ήσαν μορφωμένοι, και στο τελετουργικό της μυήσεώς τους,προέβαιναν σε εξομολογήσεις,σκοπός της οποίας ήταν,να αποκαλυφθεί,η προσωπική ζωή του μυημένου,να λυθεί,κάθε δεσμός με τον παραδοσιακό κόσμο,και να προσηλωθεί ο μυούμενος,αποκλειστικά στην Εταιρεία. Ό τρίτος βαθμός ήταν οι οι οποίοι αναλάμβαναν,το έργο της μύησης άλλων μελών. Οί πληροφορούνταν τους σκοπούς της Εταιρείας,και τα περισσότερα μυστικά της.Ο΄ υποψήφιος περνούσε από πολυπλοκότερες των άλλων,2 βαθμίδων τελετουργικό,και ύστερα από τα πρώτα στάδια, μύησης.ήταν υποχρεωμένος να δώσει τον Ο τέταρτος βαθμός των . απαιτούσε τα ίδια προσόντα,με τον τρίτο βαθμό, και είχε παρόμοιο τελετουργικό. Άκολουθούσαν οι βαθμοί των και αρχηγών των Τα μέλη των δύο τελευταίων βαθμών,προορίζονταν να αποτελέσουν,τον στρατιωτικό τομέα της Εταιρείας.
– Τά μέλη της Εταιρείας,προέρχονταν από όλες τις σημαντικές περιοχές,και κοινωνικές ομάδες,όπως προείπαμε του Ελληνισμού.Σύμφωνα με τον κατάλογο των μελών της Φιλικής Εταιρείας,που όμως καλύπτει τμήμα μόνο της πραγματικής δύναμής της, το μεγαλύτερο μέρος ήσαν έμποροι,και ακολουθούσαν οι δάσκαλοι,οι γιατροί,οι γραμματείς, οι Πρόκριτοι των επαρχιών,κυρίως από τη Πελοπόννησο,και οι κληρικοί,όλων των βαθμίδων,και στρατιωτικό και μισθοφόροι,κυρίως παλαιοί Αρματολοί και Κλέφτες,οι οποίοι στο παρελθόν η και τότε, βρίσκονταν στην υπηρεσία ξένων στρατών.΄και ένα ελάχιστο ποσοστό αγρότες
.- Η Φιλική Εταιρεία,εξέφρασε την τάση των Ελλήνων,για τις ηρωικές πράξεις,αλλά και την ανυπομονησία τους, να ελευθερωθούν. Υπερπήδησε όλα τα εμπόδια που έλαβε το αντιφιλελεύθερο πνεύμα, της ιερής Συμμαχίας,που επικρατούσε τότε στην Ευρώπη,οργάνωσε,φρονημάτισε,και έξη χρόνια μετά την ίδρυσή της,οδήγησε το Έθνος των Ελλήνων, στη Μολδοβλαχία, και αμέσως μετά στην Ελλάδα.Την επιτυχία της αυτή όφειλε, στο βαθύ θρησκευτικό και Εθνικό αίσθημα,των Ελλήνων της εποχής εκείνης,στον ζήλο και στην ικανότητα των ιδρυτών της,των άλλων αρχηγών, και εκλεκτών
στελεχών της,στην κατάλληλη οργανωτική μορφή της, στη τήρηση της μυστικότητας,ως προς την ηγεσία της Εταιρείας,στην ιδεολογική της ευρύτητα,στη πολιτική της Εθνικής ενότητας,και ειδικότερα στη σωστή στάση της, απέναντι στον Κλήρο και τους Προκρίτους Βέβαια είναι γνωστή η εχθρική στάση,των Ευρωπαϊκών Κυβερνήσεων,στη πρώτη φάση του ξεσηκωμού,όταν έκριναν το Ελληνικό
Επαναστατικό ζήτημα,κίνημα ως ανταρσία εναντίον της νόμιμης εξουσίας του Σουλτάνου, εμπνευσμένο δήθεν,από τα ανάλογα κινήματα της εποχής.Πολλοί Ελληνικοί κύκλοι,γνωρίζονας,τις απόψεις των ξένων,συνηγορούν για τον αποχρωπατισμό του Ελληνικου κινήματος,ώστε να παύει να θεωρείται έργο ίδιο με αυτό που χαρακτήριζαν έργο,συνομωτικών οργανώσεων.Οί φρόνιμοι λοιπόν Ομογενείς,συμβούλευαν,να αποδείξουν οι Ελληνες,πως ο Εταιρισμός και τά παράσημά του, πρέπει να σιωπηθούν,γιατι τελικά θα εμποδιστεί κάθε Ευρωπαϊκή προστασία..Συμβούλευαν,συνεχώς οι ωραίοι αυτοί Ελληνες,ότι το κίνημα των Ελλήνων θα είναι Εθνικό,όταν σχηματισθεί,ανώτατη διοίκηση,της οποίας την έλειψη,επισημένουν οι μισέλληνες,για να διαλαλήσουν ότι το Ελληνικό κίνημα,είναι έργο Εταιριστών,και δέν λαμβάνει μέρος όλο το Έθνος αλλά μιά μειοψηφία.
{Παυλίνα Μπεχράκη }
Απόσπασμα από το εικονιζόμενο βιβλίο μου 2020
ΠΗΓΗ Εκδ, Εκδοτική Αθηνών,τόμος Ι.Α Αθήνα 1975{ Β.Παναγιωτόπουλος }
{Αικατερίνη Κουμαριανού}
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
2 χρόνια πριν
Παυλίνα Μπεχράκη
22 Μαρτίου 2021 ·
Κοινοποιήθηκε στους εξής: Δημόσια
ΔΙΑΦΑΝΟ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟ Η ΖΩΗ ΜΑΣ
Διάφανο κρύσταλλο,ή ζωή μου, δέν μένει,
τίποτα κρυφό.Ποτήρι γιομάτο, μισογεμάτο,
ή μισοάδειο,μέ βότκα λεμόνι και ζάχαρη
έρωτικά δεμένα.
