Γράφει η Παυλίνα Μπεχράκη
Ή όλη ιστορία του Φιλελληνισμού, του Φιλελληνικού Κινήματος ειδικότερα, θα μπορούσε επιγραμματικά, να προσδιοριστεί σαν μια εναλλασόμενη έκφραση θαυμασμού, και αποδοκιμασίας, ενθουσιασμού, και απογοήτευσης, έξαρσης, και καταλαλιάς, για να φτάσει μάλιστα κάποτε να γίνει λόγος, και για Και οι δυο εκφάνσεις, του ενδιαφέροντος, για τον Ελληνισμό, η θετική, και η αρνητική, ο Φιλελληνισμός, και ο λεγόμενος μισελληνισμός. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι υπήρξαν χρήσιμες για τον Ελληνισμό. Είτε
τονώνοντας το ηθικό του, και συμβάλλοντας στην επιμονή του, για το αίσιο τέλος του απελευθερωτικού του αγώνα, είτε προτρέποντας τους Έλληνες, μέσα από τη Κριτική να αντιμετωπίσουν τη πραγματικότητα, απαλλαγμένοι από το βάρος της Κληρονομιάς που κουβαλούσαν. Βάρος υπέρογκο, κατά τους Λογίους της εποχής, οι οποίοι περιγράφοντας
τη σύγχρονη Ελλάδα, τη σκλάβα Ελλάδα, στα μάτια του 18ου αιώνα, πίστευαν πως Παρελθόν- παρόν, είναι σαν να λέμε,
< Ελλάδα – μύθος, Ελλάδα – πραγματικότητα.
– Όμως, τα πράγματά δεν αντιμετωπίζονταν πάντα με αυτόν τον τρόπο. Μάλλον αντιμετωπίζονταν, πολύ διαφορετικά στον 18ο αιώνα, του Διαφωτισμού, που χαρακτηριστικό του
ήταν, η επιστροφή, προς την αρχαία ταυτότητα. .Αυτοί οι υπόδουλοι δέν ήσαν μόνο άνθρωποι, αλλά και απόγονοι των Αρχαίων Ελλήνων, και ο σεβασμός για το όνομά τους βάραινε περισσότερο στη σκέψη, μου, από την κατάπτωσή τους. Θα σημειώσει ο Γάλλος Πρέσβης και Περιηγητής, Choiseal- Gouffier. Μέ αυτή τη λιτή πρόταση, εκφράζει ανάγλυφα, τη δυτικοευρωπαϊκή οπτική απέναντι στους σύγχρονους Έλληνες, .Ή ονομασία, και μόνο Ελλάδα- Έλληνες, ανακαλεί στη μνήμη τους τον αρχαιοελληνικό Πολιτισμό, και ό,τι σηματοδοτούσε, στα χρόνια εκείνα, για τους Πνευματικούς ανθρώπους, τους θρεμμένους, στα νάματα της
κλασικής Παιδείας,τους θαμπωμένους, από τις ανασκαφικές αποκαλύψεις, της κάτω Ιταλίας,
– Ή ΠΡΩΤΗ ουσιαστική επαφή και γνωριμία, της Ευρώπης, με τον Ελληνισμό, του 18ου αιώνα έγινε μέσα από τα κείμενα των περιηγητών. Ώς τότε το ενδιαφέρον των Ξένων περιοριζόταν στά λείψανα του αρχαίου κόσμου. Για τη σύγχρονη Ελλάδα, έδιναν μια φευγαλέα, θολή και κάπου κάπου, παραποιημένη εικόνα. Αλλά ο 18ος αιώνας, είναι η εποχή του Διαφωτισμού.
-Η Εύρώπη, όπως προείπαμε κατέχεται από μια ψυχολογία εξωστρέφειας, από μιά δίψα, για επικοινωνία, με το έξω κόσμο, για μετάδοση γνώσεων, και ιδεών. Σ’αυτή τη κίνηση, ή Ελλάδα έχει τον πρώτο λόγο. Για τους Ευρωπαίους είναι κοιτίδα, ενός πανάρχαιου Πολιτισμού, και οι κάτοικοί της ενσαρκώνουν, το ιδεώδες της φυσικής, αγνής, ζωής. Τά οδοιπορικά, που αφορούν την Ελλάδα πληθαίνουν,.Δεν αναφέρονται μονάχα, στα λείψανα των μνημείων, του αρχαίου Κόσμου. Για πρώτη φορά το ενδιαφέρον των ξένων ταξιδευτών, στρέφεται και προς το σύγχρονο Ελληνισμό.
– Αύτή η αλλαγή προσανατολισμών δεν είναι τυχαία. Τότε οι Έλληνες σε κατάσταση δουλείας, ωφελούνται, αφού ως απόγονοι επισύρουν το ενδιαφέρον τον οίκτο αν θέλετε, και τελικά την υποστήριξη στο Εθνικό θέμα, για την Ελευθερία δηλαδή της Πατρίδας. Το περιηγητικό ρεύμα ,
προς την Ελλάδα, έπαιξε σπουδαίο ρόλο, στην όλη επικοινωνία και πληροφόρηση.. ΄Ή Ελλάδα,
αναδύεται, αργά, αλλά σταθερά, από την αφάνεια, και τη λήθη, και προβάλλει, στο Ευρωπαϊκό προσκήνιο. Τα αίτια είναι πολιτικά, οικονομικά, στρατιωτικά, πολιτιστικά. Βέβαια, σ’αυτή τη σταδιακή πορεία, δεν παρέμειναν αμέτοχοι και αδρανείς, οι ίδιοι οι ‘Ελληνες. χάρη, στις διεθνείς συγκυρίες, ας θυμηθούμε, πως οι Έλληνες της διασποράς, ήλθαν σε επαφή με το έξω κόσμο, συναντήθηκαν, με τους αρχαιολάτρες-Καθηγητές, στα Πανεπιστήμια της Δύσης με τους εμπόρους επιχειρηματίες, στα λιμάνια, και στα Χρηματιστήριά της και απέκτησαν προσωπικές φιλίες. Και εδώ θα θυμηθούμε τον Κοραή, και τον κύκλο στο Παρίσι, τον Ιγνάτιο της Ούγγαροβλαχίας, και τνο δικό του κύκλο στη Πίζα- που όλα αυτά, συνέβαλαν ουσιαστικά, να ξαναεμφανιστεί, το Ελληνικό Γένος. στο διεθνές προσκήνιο ως συγκεκριμένη ενότητα, πλέον. Τα λαϊκά τραγούδια, για παράδειγμα, προκάλεσαν αρκετά Πρώιμα το ενδιαφέρον των Γερμανών προ ρομαντικών, και ρομαντικών, και μάλιστα τον ενθουσιασμό του Goethe, που είχε ενδιαφερθεί για τη συλλογή των Ελληνικών, Λαϊκών τραγουδιών. .Έχει ήδη, αρχίσει, η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι αλλεπάλληλοι Πόλεμοι, προκαλούν αναταράξεις στην Ευρωπαϊκή Τουρκία, και γενικά στην ανατολική Μεσόγειο.
– Ό Ελληνικός χώρος έρχεται στο επίκεντρο των ανταγωνισμών των Μεγάλων Δυνάμεων, που επιδιώκουν εδαφικές κατακτήσεις, προώθηση των ζωνών επιρροής και αναζητούν, νέες αγορές, και νέους συμμάχους. Ή Ελλάδα αποκτά σιγά σιγά
οντότητα και γίνεται αντικείμενο πολιτικών υπολογισμών. Στο μεταξύ συντελείται την Ευρώπη, η Επανάσταση του ορθού λόγου, που συνοδεύεται από την αναγέννηση, του κλασικού πνεύματος και τη συστηματική αναγωγή, στις πηγές του αρχαιολογικού πολιτισμού.
-Αυτός ο κλασικισμός στην Ευρώπη του 18ου αιώνα, και η πρόοδος της Ελληνικής φιλολογίας, αποτελούν τα κυριότερα κίνητρα, για τη στροφή της πνευματικής Ευρώπης, προς την Ελλάδα. Μεγάλοι Φιλόσοφοι, διαπιστώνουν πως η Ελληνική Λογοτεχνία, είναι ανώτερη από τη γνώριμη Λατινική. Έτσι οι Ευρωπαίοι ταξιδιώτες, που κατευθύνονται προς την Ελλάδα, κατέχονται από την νοσταλγία του αρχαίου Κόσμου. Και ενώ οραματίζονται, ανάμεσα στα ερείπια των αρχαίων ναών, τη δόξα ενός αφανισμένου Πολιτισμού, αντικρίζουν ένα λαό καταφρονημένο, εξαθλιωμένο, ανίκανο να δημιουργήσει νέους Παρθενώνες. Πικραίνονται, αγανακτούν, για τη μοίρα αυτού του Λαού, και βλέποντας πλάϊ στα γκρεμισμένα αρχαία μνημεία τους ραγιάδες, βυθισμένους σε πνευματικό ζόφο την αδιαφορία τους για τους θησαυρούς του αρχαίου πνεύματος για την άγνοια, τη θλιβερή άγνοια, της Ιστορίας τους, τά πεσμένα μάρμαρα, που στεριώνουν μαντρότοιχους, και χωριάτικους σταύλους τις σαρκοφάγους που χρησιμοποιούνται για ποτίστρες, τά υγρά,,σαπισμένα χειρόγραφα, σαπισμένα στις βιβλιοθήκες των μοναστηριών.
Μερικοί δεν διστάζουν να μιλήσουν για βιολογικό και πνευματικό εκφυλισμό, οι λεγόμενοι μισέλληνες, και ότι οι νέοι Έλληνες, έχουν αποβαρβαρωθεί, και ότι δεν τους απομένει καμιά
ελπίδα, Εθνικής Αναγέννησης.
– Υπάρχουν βέβαια και οι ονειροπόλοι που με τη γόνιμη δύναμη των ενθουσιασμών τους,βλέπουν, σε στιγμές Αρχαιολατρικής μέθης, τους Έλληνες, σαν εικόνα και ομοίωση, των αρχαίων προγόνων τους. Και ακόμα οι καλοπροαίρετοι που επισημαίνουν τις ίδιες αρετές. Με τους μακρινούς προγόνους.
– Από την απογοήτευση στον μισελληνισμό, η απόσταση δεν είναι πολύ μεγάλη. κυρίως,,όταν υπάρχουν, προκαταλήψεις πολιτικές και θρησκευτικές, και η ιδιοτέλεια. Είναι οι λιγοστές περιπτώσεις, των φιλότουρκων, που αντιμετωπίζουν τους υπόδουλους, από τη σκοπιά των κάθε λογής συμφερόντων. Είναι καί οι ταξιδιώτες, που απογοητευμένοι, τραυματισμένοι ψυχικά από οδυνηρές προσωπικές εμπειρίες, ταλαιπωρίες, παρεξηγήσεις, κινδύνους, και δυσάρεστα απρόοπτα
νιώθουν μνησικακία για τον τόπο.
-Αλλά υπάρχουν και οι φωτισμένοι οι ψύχραιμοι οι παρατηρητικοί και ουδέτεροι, που ερμηνεύουν, κρίνουν, ι συγκρίνουν, με αμεροληψία. Εκείνοι, που ανιχνεύουν την αφύπνιση του Ελληνισμού, και επισημαίνουν, μια Εθνική συνείδηση, και εγρήγορση. Αλλά κυρίως εκείνοι που συλλαμβάνουν τη βοή του υπόγειου ποταμού, που οραματίζονται την αναγέννηση του Ελληνισμού, που ακούνε την κλαγγή των όπλων, και προφητεύουν, την επανάσταση, και την Εθνική Ανεξαρτησία.
-Σιγά σιγά γεφυρώνεται η απόσταση, στον κόσμο των μνημείων και τη σύγχρονη,,Ελληνική παρουσία, συντομεύεται η διαδρομή, από τις ενατενίσεις, ως τη σκληρή, πικρή, τραγική πραγματικότητα. Μέσα σ’ αυτές τις παλινδρομήσεις, γεννιέται ο Φιλελληνισμός. Η αρχαιολατρία, προκαλεί τη στροφή,,των ταξιδευτών, προς την Ελλάδα, και καλλιεργεί τον περιηγητισμό. Με τη τη σειρά τους τα ταξιδιωτικά χρονικά, δημιουργούν, το Ευρωπαϊκο, Φιλελληνικό κίνημα,.Έτσι
όπως σωστά παρατηρήθηκε, ο Φιλελληνισμός, υπήρξε το αίτιο των περιηγητικών χρονικών.
– Οί ξένοι, άρχισαν να συνειδητοποιούν, ότι η Ελλάδα, δεν ΄έσβησε, με τον Πολύβιο η με τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, Διαπιστώνουν ότι οι Έλληνες, δεν είχαν εγκαταλείψει τη Παιδεία.Ότι υπήρχαν στην υπόδουλη Ελλάδα εστίες αυτοδιοικούμενες, φυτώρια για την πνευματική και Εθνική Αναγέννηση. Λειτουργούσαν σχολεία, κυκλοφορούσαν εφημερίδες και βιβλία, και ότι ο υπόδουλος Ελληνισμός,
είχε αναδείξει, άνδρες σοφούς. Αυτή βέβαια η Ελληνική παρουσία, ήταν έντονη, κυρίως στις παροικίες του Εξωτερικού,ακμάζουσες Ελληνικές νησίδες, ανάμεσα στον Εύξεινο Πόντο και την Αδριατική, αλλά και βορειότερα στην Αυστρία, Ουγγαρία, Ρωσία, όπου Έλληνες Πατριώτες, αφού πλούτισαν, χάρη στην οικονομική τους δραστηριότητα, φρόντιζαν, για την ίδρυση σχολείων, και την έκδοση συγγραμμάτων.
– Οι Έλληνες μαζί με την οικονομική δύναμη και επιρροή, αποκτούν και Εθνική συνείδηση.Σ’ αυτή τη περίοδο, ριζώνει η ιδέα της ελευθερίας του Γένους Οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ των χωρών ευνοούν την διακίνηση των ιδεών .Έπειτα, η επαφή των ξένων με τις ανθούσες αυτές παροικίες απεκάλυπτε, τη ζωτικότητα του νέου Ελληνισμού, και καλλιεργούσε το ρεύμα για τη γνωριμία με τη σύγχρονη Ελλάδα.
– Βέβαια, ό Φιλελληνισμός δεν είχε αποκτήσει ακόμα σάρκα και οστά. Αποτελεί μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Θα γίνει όμως ο σπινθήρας, για τη Φιλελληνική έκρηξη, των αρχών,
του αιώνα που ακολουθεί. Ωστόσο η μεγάλη ποιοτική αλλαγή, συντελείται, μέσα στο 18ο αιώνα.
Ό εκβαρβαρισμός των Ελλήνων, δεν αποδίδεται πιά, σε φυλετικό εκφυλισμό, αλλά στη τουρκική
τυραννία. Η επανάσταση του 1770,,τελευταία στη σειρά των άτυχων εξεγέρσεων, επιβεβαιώνει τη συνέχεια, και τον δυναμισμό του Ελληνισμού. Αυτή τη ποιοτική αλλαγή, διερμηνεύουν τα χρονικά των περιηγητών, των τελευταίων δεκαετιών, του 18ου αιώνα. Στα μάτια της φωτισμένης
Ευρώπης, η Ελλάδα δεν αποτελεί μόνο η Πατρίδα ενός αφανισμένου τρισένδοξου Λαού. Αλλά
εθνότητα, μια ζωντανή παρουσία, στις παραμονές του λυτρωτικού ξεσηκωμού.
-Είχε διατηρηθεί, η ανάμνηση, του αρχαίου κόσμου, στο σκλαβωμένο έθνος. Μια θολή ανάμνηση
που έτρεφε τις ψυχές από αιώνα σε αιώνα, και από γενιά σε γενιά. Μυθολογία και Ιστορία ταυτίζονταν. Οι τάφοι και τα όπλα που έρχονταν στο φως θύμιζαν τους Ομηρικούς ήρωες. Θρύλοι και παραδόσεις, πλάθονταν για τις πανάρχαιες ρίζες του Ελληνισμού. Αυτή η ανάμνηση
του αρχαίου κόσμου, ζωντανεύει με το περιηγητικό ρεύμα του 18ου αιώνα. Ο σεβασμός που έτρεφαν οι ξένοι στα μνημεία η περισυλλογή αρχαιοτήτων, ερέθιζε τη φαντασία των Ελλήνων, ξυπνούσε τη περηφάνια στις ψυχές για τη προγονική κληρονομιά. Η άφιξη ενός περιηγητή,
αποτελούσε μεγάλο γεγονός. Όλοι παρακολουθούσαν τις έρευνες των αρχαιολόγων. Ήταν η πρώτη η επαφή με τον δυτικό κόσμο. Οι Έλληνες δέχονταν, την ανταύγεια του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, αναθυμόταν την ιστορία τους προβληματίζονταν.
-Ή εμφάνιση κάπου κάπου, ενός περιηγητή, ήταν πράγματι η μόνη παρηγοριά στους σκλαβωμένους Έλληνες, και προκαλούσε, την αγάπη για την Ελευθερία. Σιγά σιγά ξεφεύγουν από την απομόνωση, και αισθάνονται αντάξιοι των προγόνων. αποκτούν συνείδηση, της δύναμής τους, στρέφονται, προς τις πηγές του Ευρωπαϊκού στοχασμού, και προετοιμάζουν τη πνευματική, και Εθνική αναγέννηση. Σ’ αυτούς τους προσανατολισμούς, σημαντικό ρόλο θα παίξει ο Φιλελευθερισμός, και η Γαλλική, Επανάσταση.
– Ό Ρουσσώ, χώριζε τους ταξιδιώτες, σε τέσσερες κατηγορίες στους ναυτικούς, τους εμπόρους, τους στρατιωτικούς, και στους τυχοδιώκτες και έλεγε, πως καμία από τις κατηγορίες αυτές, δεν ήταν κατάλληλη, να αναπαραστήσει, την αυθεντική μορφή ενός τόπου. Αλλά στις χαρακτηριστικές αυτές ομάδες θά προστεθούν και νέες κατά τον 18ο αιώνα. Πρόξενοι, αρχαιολόγοι, και επιστήμονες, καλλιτέχνες, λαογράφους, και κερδοσκόπους. Αργότερα, η επιθυμία ενός ταξιδιού, στην Ελλάδα, θα επεκταθεί, και στη φωτισμένη, και ανήσυχη, αστική τάξη, των Ευρωπαϊκών χωρών. Στα μέσα του 18ου αιώνα, διαμορφώνεται, ο αυθεντικός ο ιδεώδης τύπος του Ευρωπαίου περιηγητή. Είναι μορφωμένος, ένάρετος, οξυδερκής, και το σπουδαιότερο ανιδιοτελής,. , του Βαρώνου de Lantier, ενώ, ο Ολανδικής καταγωγής Thommas Hope, θα συνθέσει τότε αλλά θα δημοσιεύσει αργότερα { Λονδίνο1819]
το τρίτο μυθiστόρημα, οι αναμνήσεις ενός Έλληνα γραμμένες στα τέλη του 18ου αιώνα, προσφέροντας, μια ολοκληρωμένη και επίκαιρη εικόνα της νεοελληνικής ζωής. Ελπίδες για την
ανεξαρτησία της Ελλάδας, διατυπώνονται και μέσα στο λυρικό μυθιστόρημα < Υπερίων ο ερημίτης στην Ελλάδα. { 1797} του Ελληνολάτρη,,Γερμανού Ποιητή Fr. Ηοlderlin, που κατά πως μαρτυρείται, όταν το συνέθετε, κρατούσε στα χέρια του το βιβλίο του Cholseur- Gouffier.
– Πρέπει να πούμε οπωσδήποτε, πως η πληθώρα της Φιλελληνικής Λογοτεχνικής παραγωγής στα χρόνια του αγώνα βοήθησε πολύ γιατί ευαισθητοποίησε, τους Λαούς κυρίως της Ευρώπης, και όχι τις Κυβερνήσεις τους. Όσοι Συγγραφείς, δεν έχουν άμεση γνώση, της Ελληνικής πραγματικότητας, αντλούν τις πληροφορίες τους από τα χρονικά των περιηγητών. Που γοητεύουν στη κυριολεξία και μερικοί μάλιστα εκδότες έχουν ειδικευθεί, αποκλειστικά σ’αυτό το είδος των βιβλίων.. Οι Φιλέλληνες Συγγραφείς, βρίσκουν πρόθυμους αναγνώστες, στό ευρύτερο κοινό που δέχεται την ακτινοβολία του Διαφωτισμού.,οι οποίοι όπως προείπαμε, αναζητούν τις πηγές στα περιηγητικά χρονικά, που τους προσφέρουν άφθονο πολύτιμο υλικό, για λογοτεχνικά έργα και δοκίμια με θέμα και περιεχόμενο την Ελλάδα προβληματίζουν τον Πνευματικό κόσμο της Ευρώπης, και προκαλούν το ενδιαφέρον των Πολιτικών. Οι μνημειώδεις
εικονογραφήσεις των χρονικών, είναι καρπός, πολύχρονων ταξιδιών, που με συνεργεία ζωγράφων, τεχνικών, αρχαιολόγων, σχεδιαστών, δίνουν μια αυθεντική εικόνα, των ερειπίων του αρχαίου κόσμου, και όχι μόνο, με χάρτες, σχεδιαγράμματα, τοπία, ξακουστά μνημεία, πολιτείες, λιμάνια, κάστρα σπίτια, εκκλησίες, εικόνες του γεωργικού, ναυτικού, θρησκευτικού, και εμπορικού βίου, του στεριανού και του νησιώτικου, Ελληνικού τοπίου ,βιβλία μεγάλης ωραιότητας,.Επίσης οι εκδόσεις
Ελληνικών δημοτικών τραγουδιών, που δημοσίευσε ο Γάλλος Claude Fauriel, όχι μόνο μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες, είτε ολόκληρη η συλλογή, είτε επιλεκτικά, ορισμένα τραγούδια, που έγιναν γνωστά και αγαπητά, αλλά το σημαντικότερο απετέλεσαν επίσης πηγή έμπνευσης καταξιωμένων, ρομαντικών Ποιητών. Το Φιλελληνικό κίνημα βρήκε την έκφρασή του, όχι μόνο σε λογοτεχνικά βιβλία, υπομνήματα, εκκλήσεις, ιστορικά συγγράμματα βιογραφίες
ηρώων, μαρτυρίες- αφηγήσεις, από αυτόπτες μάρτυρες του αγώνα, αλλά μπορούν να προστεθούν πολλά άλλα είδη, γραπτού λόγου, όπως πανοράματα, προγράμματα παραστάσεων, γεωγραφικοί χάρτες, περιοδικές εκδόσεις, λιθογραφίες, και μάλιστα σε πολλές χώρες.
– Για τη περίοδο 1621-1833 η Γαλλία παρουσιάζει το μεγαλύτερο ποσοστό ποιημάτων, μυθιστορημάτων, θεατρικών έργων, ακολουθούν τα Γερμανικά Κρατίδια, και τρίτη στη σειρά, με αρκετή διαφορά η Αγγλία, που ξεχωρίζει βέβαια στό ποίημα Hellas του Shelley [ 1821}ό οποίος
είχε γνωρίσει προσωπικά τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο στη Πίζα.
-Στον κατάλογο των χωρών, όπου καταγράφονται φιλελληνικές εκδόσεις, συγκαταλέγονται, η Ελβετία, οι ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής, και τα Ιταλικά Κράτη που απασχολούμενα με τα προβλήματα της ενοποίησής τους, και κάτω από την Αυστριακή κυριαρχία, δεν ήσαν σε θέση να εκφρασθούν ελεύθερα εκείνη τη χρονική στιγμή. Όμως η φιλελληνική τους Λογοτεχνία, θα αναπτυχθεί αργότερα, στο πλαίσιο του δικού τους απελευθερωτικού αγώνα. Λίγες πρωτότυπες εκδόσεις, και συνήθως μεταφράσεις έργων, φιλελληνικού περιεχομένου, κυκλοφορούν και στις κάτω ΄χώρες, της Πολωνίας, στα Σκανδιναβικά Κράτη, την Ισπανία, και τη Ρωσία΄που καλύπτεται από τη μεγάλη Ποιητική παραγωγή, του Ποιητή Πούσκιν, που είναι ταυτισμένη με τις αρχές της Ιεράς Συμμαχίας. Ο Πούσκιν, έχοντας δυσμενώς μετατεθεί στη Βεσσαραβία, το 1820, εξ αιτίας της,βρήκε αργότερα κατανόηση και υποδοχή από τον νέο Τσάρο Νικόλαο.
– Αξιολογώντας, το φιλελληνικό κίνημα, γεννάται το ερώτημα, αν έπαιξε αυτό σημαντικό ρόλο,των Ελλήνων.Τό σίγουρο είναι ότι ανύψωσε το ηθικό των αγωνιστών, που ένιωθαν πως δεν ήσαν μονάχοι, σ’ αυτόν τον άνισον αγώνα, με το ανήμερο θεριό, την Οθωμανική Αυτοκρατορία.που δεν μπορούσε ποτέ να φανταστεί, πως θα ξεσηκόνονταν οι Ελληνες. Από την άλλα οι Έλληνες καταλάβαιναν, από τις πολλαπλές λογοτεχνικές και ποιητικές εξάρσεις, ότι οι μεγάλες στιγμές, του αγώνα, είχαν συγκινήσει τους Λαούς,.Χίος,
Μεσσολόγγι, Ναυαρίνο, κι οι ηρωικοί τους εκπρόσωποι, Κανάρης, Μπότσαρης, κ.α.είχαν αποτελέσει πηγές έμπνευσης, αλλά και παραλληρισμού, με τους αρχαίους προγόνους, των τριακοσίων του Λεωνίδα, τον Μαραθώνα, τη Σαλαμίνα! Με αυτόν τον τρόπο έπαιρναν πιά, και την ισότιμη θέση που τους αναλογούσε.Οί σφαγές αμάχων, από τους Τούρκους, πυροδότησαν μεγάλες αντιδράσεις στους Λαούς, ενώ οι
πρώτες νίκες των Ελλήνων, προκάλεσαν ενθουσιασμό, και κινητοποίησαν το ενδιαφέρον των πολιτών, το οποίο εκδηλώθηκε με οικονομική ενίσχυση, αλλά και ενεργό συμμετοχή στον αγώνα. Ετσι άρχισε να διαμορφώνεται ένα κλίμα αλληλεγγύης, πρός τον Ελληνικό Λαό, ως δείγμα ευγνωμοσύνης, για τις υπηρεσίες που προσέφερε, στόν Πολιτισμό.Άνθρωποι των γραμμάτων, με παράλληλα με δημοσιογραφικές εργασίες, σε μεγάλες εφημερίδες, γνωστές για τις φιλελλευθερες και φιλελληνικές; θέσεις τους, την έκδοση εντύπων, έδειχναν πως ο αγώνας των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων, ήταν και δική τους υπόθεση, θεωρώντας τον ως σύγκρουση
του Πολιτισμού, προς τη βαρβαρότητα, και τον τυφλό φανατισμό των μισελλήνων παραλογισμό.
-Συγκινητική, είναι η προσφορά, του Σατομπριάν, στη ενίσχυση του Φιλελληνικού ρεύματος, αφ ενός, οι λόγοι του στο Γαλλικό Κοινοβολούλιο και αφ’ ετέρου, τα κείμενά του, { Λογοτεχνικά,
η δημοσιογραφικά, επηρέασαν θετικά την Πολιτική εξουσία..Ειδικότερα, στο { Παρίσι 1825] τονίζει την αναγκαιότητα, δημιουργίας, ελεύθερου Ελληνικού Έθνους, αναγνωρισμένο από τα άλλα Έθνη, και προτείνει στις Ευρωπαϊκές, δυνάμεις; την απο κοινού, σύνταξη μιας επιστολής, που θα επέλυε χωρίς αιματοχυσίες, το Ελληνικό ζήτημα.
Επίσης ο Βίκτωρ Ουγκώ, δεν μένει ασυγκινητος, από το δράμα των υπόδουλων Ελλήνων,
Στή ποιητική του συλλογή { 1829} συμπάσχει με τον Λαό, μοιράζεται τη δυστυχία του και συμμετέχει στους θριάμβους του. Η ναυμαχία του Ναυαρίνου, η Πολιορκία
του Μεσσολογγίου, η σφαγή της Χίου, ενώ στο ποίημα προτρέπει,,τη στράτευση στον κοινό αγώνα,
στην Ελλάδα! Αντίο σε όλους, Πρέπει να φύγουμε.
– Ο Ούγκώ, εκθειάζει κατορθώματα ηρώων όπως του ΄Κανάρη, του Διάκου, του Μιαούλη και εντυπωσιάζεται ιδιαίτερα από τον ηρωισμό, .του Κανάρη, και την ιδιότητά του ως μπουρλοτιέρη,αν κρίνουμε από τα ποιήματα που του αφιερώνει και γράφει το όνομά του.
– Η έννοια της Ελευθερίας, της Ελλάδας, κυριαρχεί,απόλυτα, στη ποίηση, των Ρομαντικών Συγγραφέων, για τους οποίους η Ελληνική Επανάσταση, είναι εκφραστής των ιδεών του Ρομαντισμού.Ανάμεσά τους ο Vigny θαυμαστής της αρχαίας Ελλάδας,και γνώστης της αρχαίας γλώσσας συνθέτει το ποίημα αποτελούμενο από τρεις ωδές. Τη χρονιά που ξέσπασε η Επανάσταση,το γράφει και το δημοσιεύει ένα χρόνο αργότερα.Στο πρόσωπο της Ελένης, ο Ποιητής,
αποτυπώνει το δράμα του υποδουλωμένου Έθνους,και διηγείται τα βάσανα και τους εξευτελισμούς,της νεαρής Ελληνοπούλας από τους Τούρκους.Διακρίνουμε ξεκάθαρα, τον Φιλελληνισμό του Ποιητή,τη συμπάθεια και τον θαυμασμό, για τους κατοίκους της
χώρας,που χαιρετίζει,με θαυμαστό τρόπο.
-,Στο ίδιο περίπου,κλίμα κινείται και ο Λαμαρτίνος,με τα ποιήματά τουΜε αναφορές στην Ελλάδα, και στον θάνατο του Μπάϊρον στο Μεσολόγγι και ,Επίκληση για τους
Έλληνες> Στο πρώτο ποίημα,εύκολα αναγνωρίζεται η επίδραση του ΜπάΪρον στη γενικότερη Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία,θα του αφιερώσουμε στη συνέχεια, εκτενές κείμενο,.Στο δεύτερο
γραμμένο,το 1826,είναι φανερή η μέθεξη του Ποιητή,προς τα πάθη των Ελλήνων.Ο Λαμαρτίνος,σε μια έξαρση του θρησκευτικού συναισθήματος,παρακαλεί τον Θεό,να προστατέψει τους Έλληνες,και να τους βοηθήσει,στον αγώνα εναντίον των Τούρκων.Πρέπει να υπογραμμιστεί το γεγονός,ότι στο πλαίσιο του Φιλελληνικού,Συγγραφικού,και εκδοτικού οργασμού,που παρατηρείται κυρίως στη Γαλλία,όπως προείπαμε,εντάσσεται και η εκτύπωση στο Παρίσι,
[1826] των Λυρικών>του Ανδρέα Κάλβου με Γαλλική μετάφραση,όπου περιλαμβάνεται
και .[ Θέλει αρετήν, και τόλμην η ελευθερία} Τελειώνοντας αυτό το κεφάλαιο ωστόσο δεν πρέπει να υποβαθμίσουμε τη προσφορά,που οφείλουμε ως Έλληνες,και σε λιγότερο γνωστούς,Ποιητές,οι οποίοι κράτησαν αμείωτο, το ενδιαφέρον,του Γαλλικού Λαού τη διάρκεια της Επανάστασης. Όπως επίσης πρέπει να πούμε πως παρά το γεγονός,ότι
οι Ποιητικές δημιουργίες και ο πεζός λόγος υπερ ίσχυσαν ποσοτικά στην σχετικά με τον Ελληνικό Αγώνα .π
{ΠΑΥΛΙΝΑ ΜΠΕΧΡΑΚΗ}
